Anadolu'nun birçok yerinde Türkler çok eski tarihlerden beri yerleşik hayata geçmiş olsalar bile, Anadolu'nun farklı yerlerinde yerleşik hayata geçen Türkler, kendilerine farklı adlar vermiştir. Mesela bazı yörelerde yerleşik Türklere sadece "Türkmen" diye hitap edilir. Bazı yörelerde ise "Yatuk" denir yerleşik Türklere. Ancak Sinop'tan Ankara'ya, Ankara'dan da İzmir'e kadar olan çizgide yerleşik Türkler kendilerini "Manav" olarak adlandırmıştır.
Bu bölge Kuzeybatı Anadolu bölgesine tekamül eder. Bu bölgenin iklim yapısı, demografik yapısı, yeryüzü şekilleri hemen hemen aynı gibidir. Ayrıca bölgeye yerleşen Türklerin aslında bakarsak bir amacı vardır. Bu bölgeye yerleşip, bölgede yerli Türk unsurlarla da karışan Oğuz boylarının bir kısmı, bölgeye beylikler kurmak için, bey olmak için yerleşmiştir. Nitekim Kuzeybatı Anadolu'da kurulan Karesi Beyliği, Candaroğulları Beyliği, Germiyanoğulları Beyliği, Ahilik, Saruhanoğulları Beyliği ve en önemlisi olarak Osmanoğulları Beyliği kendilerine ilerleyen zamanlarda Manav diyecek olan yerleşik Türkler tarafından kurulmuştur.
Manav sözcüğünün anlamı için Türkistan ve Sibirya Türk dillerine gidecek olursak, Manav sözcüğünün ilk halleri olan "Manap ve Manag" sözcükleri, koruyucu, bey, kurucu manasında kullanılmaktadır. Benim düşüncem ise bu sözcüğü bölgedeki göçer Türkler, beylik kurucusu olan yerleşik Türkler için kullanmış olabileceğidir.
Kuzeybatı Anadolu'nun yerleşik Türkleri'nin, yani Manav Türkleri'nin, Anadolu'da ki diğer yerleşik Türklere göre en büyük farklarından birisi ve Manav Türkleri'nin kendi aralarında kaynaşmasının en büyük sebeplerinden birisi ise Manav Türkleri'nin kendi aralarında tamamen olmasa da büyük oranda bir boy birliği oluşturmalarıdır.
Manav Türkleri'nin temelini oluşturan üç büyük yapı vardır. Bunlardan birincisi ve en büyük etkisi olanı Oğuz Türk boylarıdır. Oğuz Türk boylarından ise özellikle Kayı boyu, Manav Türkleri'nin oluşumunda büyük yer tutar. Ancak bu, diğer Oğuz boylarının Manavların oluşmasında katkısı yoktur, demek değildir. Nitekim Çepnilerin, Avşarların, Kınıkların ve diğer Oğuz boylarının da Manavların oluşmasında katkısı vardır. Ancak Kayı boyunun baskınlığı, Manavların Anadolu'da ki diğer yerleşik Türklerden kültürel manada ayrılmasına bir etken olabilir.
İkinci yapı ise Kuman Kıpçak ve Uz Peçenek Türkleri'dir. Belki Anadolu'nun diğer bölgelerindeki yerleşik Türklerden, Manav Türkleri'ni ayıran en büyük özellik bu olabilir. Çünkü Kuman Kıpçak ve Uz Peçenek Türkleri Anadolu'nun kuzeydoğusunda ve batısında özellikle kuzeybatısında görülürler. Anadolu'nun kuzeydoğusunun iklimi, yer şekilleri, demografik yapısı farklı olduğu için Manav bölgeleriyle pek iletişim halinde olmamıştır. Kuman Kıpçakları ve Uz Peçenekleri bölgeye Bizanslar yerleştirmiştir. Bu iki Türk boyu savaşçı boylardır ve Bizans'a paralı askerlik yapmaktadırlar. Ancak zaman içerisinde Anadolu'nun bahsettiğimiz bölgelerinde yerleşik hayata geçmiş ve Bizans etkisi ile Hıristiyanlaşmıştır. Ancak bölgeye Oğuzların gelmesiyle Müslümanlaşmış ve Oğuzlar ile ilişkiye geçmiştir. Nitekim Manavlarında oluşumunda katkıları vardır. Ayrıca Manavların diğer Anadolu Türkleri'ne göre biraz daha sarışın olmaları bu Türklerin etkisi olabilir.
Üçüncü etkisi olan Türk boyu ise Oğuzlarla beraber Türkistan'dan Anadolu'ya gelmiş Çağatay yani Özbek ve Uygur Türkleri'dir. Nitekim bu Türklerin sayıları az olsa da kültürel manada etkileri çoktur. Çünkü bu Türkler, Türkistan'da da yerleşik hayatta yaşamaktaydı. Bunun için yerleşik hayata dayanan bir kültürleri vardı. Ve bu kültürü oluşumuna katkı sağladıkları Manav Türkleri'ne de aktardılar. Hala daha Manav Türkleri'nin içinde Uygur ve Özbek etkilerini görebiliriz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder